1 بهمن زادروز فردوسی شاعر نامدار پارسی

«ابوالقاسم فردوسی طوسی» در سال 329 هجری قمری در روستای «پاژ» در شهرستان طوس خراسان متولد شد. سال تولد فردوسی از آن جا دریافت شده است که وی در سه پاره از سروده‌هایش به سن خود اشاره کرده است. نخست در داستان «جنگ بزرگ کیخسرو» از تهی دستی در سن 65 سالگی سخن گفته و پس از آن نوشته است در سن 58 سالگی، زمانی که جوانی را سپری کرده بود، «فریدون» جهان را به دست‌گرفت.سپس در داستان «پادشاهی بهرام بهرامیان»، واژه 63 را برای خودش به کار می‌برد.

«فردوسی» دهقان و دهقان‌زاده بود. دهقانان طبقه‌ای از زمین‌داران دوران پیش از اسلام بودند که بیشتر برای حفاظت از جایگاه مالی و اجتماعی خود، به دین اسلام گرویدند و از همین روی، به سنت‌های نیاکان عشق می‌ورزیدند و در پاسداری از آنان، کوشش می‌کردند. آغاز زندگی این شاعر حماسه سرا، در روزگار سامانیان و مصادف با جنبش استقلال‌خواهی و هویت‌طلبی در میان ایرانیان بود.

پژوهشگران، سرودن شاهنامه را بر پایه «شاهنامه ابومنصوری»، در زمان 30 سالگی «فردوسی» می‌دانند. از میان داستان‌هایی که گمان می‌رود او در جوانی سروده باشد می توان به داستان های «چند پادشاهی نخست»، «رستم و اسفندیار» و «بیژن و منیژه» اشاره کرد. به سبب خاستگاه دهقانی‌اش، او با فرهنگ‌ها و آیین‌های باستانی ایران آشنایی داشت و پس از آن نیز بر دامنه اطلاعاتش افزود؛ به گونه‌ای که دانسته‌هایش، جهان‌بینی شعر او را بنیان ریخت.

افسانه‌های فراوانی پیرامون «شاهنامه» و «فردوسی» پرداخته شده است که بیشتر بر پایه شور و شوق دوستداران او و شاهنامه خوانان پدید آمده‌اند و منبع تاریخی ندارند. «جلال خالقی مطلق»، شاهنامه‌پژوه، اشاره کرده است که دانسته‌ها درباره زندگی «فردوسی»،پس از سال 400 هجری قمری، فراتر از گزارش چهار مقاله نیست.

سال درگذشت وی سال 416 هجری قمری ذکر شده است. در روزگار پادشاهان صفوی، با توجه به آبادنی مشهد و شهر های اطرف، آرامگاه او که بار‌ها تخریب شده بود، بازسازی شد و آرامگاه کنونی نیز در سال 1317 هجری شمسی به دست «هوشنگ سیحون» و با پیش طرحی از «کریم طاهر زاده بهزاد» ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: مهرگان؛ سالروز اسارت ضحاك

«فردوسی» نگارش شاهنامه در تاریخ 384 هجری قمری و سه سال پیش از به سلطنت رسیدن «سلطان محمود»، به پایان برد و در سال 400 هجری قمری نیز در سن 71 سالگی، تحریر دوم آن را به سرانجام رساند.

این حماسه سرا، در اثرش فرهنگ پیش از اسلام را با فرهنگ پس از اسلام پیوند داده‌ است.آنچه که «فردوسی» به آن می‌پرداخت، جدای از جنبه شعری، دانشورانه نیز بود. او افسانه ننوشت؛ او توانست از میان انبود دانسته‌هایی که در دسترس داشت، مطالبی را گزیده و گردآوری‌کند که در یاد ایرانیان، ترکان و هندیان زنده بماند.

یادش جاودان و نامش مانا