به ظرافت نوای شهناز
۱ خرداد زادروز جلیل شهناز نوازنده چیره‌دست تار
در میان تمام ساز‌های موسیقی ایرانی، شاید هیچ سازی مانند تار نمی‌تواند احساسات درونی و عواطف سودایی مردم ایران را بیان کند. تار دارای ظرافت‌های خاص خودش است و هر کسی قادر به درک کردن پیچ و تاب گوشه‌های موسیقی نهفته در این ساز نیست.
«جلیل شهناز» اما شاید بی شک، موهبتی بود برای نشان دادن شگفتی نهفته در سیم‌های این ساز ایرانی. چنان که «محمد رضا شجریان» در خصوص نحوه تار نوازی «شهناز» گفته بود:« ساز شهناز در من زندگی می‌کند و من با ساز شهناز زندگی می‌کنم. جلیل شهناز به بیان واقعی در نوازندگی تار رسیده است؛ چرا که در گیرودار ردیف و تقلید از دیگران نماند و مانند آبشاری خروشان در جریان است.»
زندگی نامه جلیل شهناز
«جلیل شهناز» یک خرداد ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. وی در خانواده‌ای هنر دوست پرورش یافت و تقریباً همه اعضای خانواده‌اش با موسیقی آشنایی داشتند، «جلیل» در رشته‌های مختلف هنر از جمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه مقام استادی رسید.
پدرش «شعبان خان» علاقه زیادی به موسیقی اصیل ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. عموی او «غلامرضا سارنج» هم از نوازندگان کمانچه بود.
«شهناز» از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد «عبدالحسین شهنازی» و برادر بزرگ خود «حسین شهناز» آغاز کرد. پشتکار و استعداد او به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.
بیشتر بخوانید: مهاجر ايراني، افتخار موسيقي جهان
همکاری با بزرگان موسیقی ایران
«شهناز» نوازندگی در «رادیو اصفهان» را از سال ۱۳۲۸ آغاز کرد و در سال ۱۳۳۶ به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامه‌های گوناگونی مانند برنامه «گل‌ها»، «ارکستر حسین یاحقی» و… به‌عنوان تک‌نواز و هم‌نواز به فعالیت پرداخت.
وی همچنین در گروه «یاران ثلاث» (همراه با تاج اصفهانی و حسن کسایی) و گروه اساتید موسیقی ایران کنسرت‌های بسیاری را در داخل و خارج از ایران اجرا کرد. «شهناز» در برنامه‌های «جشن هنر شیراز» نیز حضوری فعال داشت.
«جلیل شهناز» در زندگی هنری خود با بزرگان موسیقی همچون «فرامرز پایور»، «حبیب‌الله بدیعی»،« پرویز یاحقی»، «همایون خرم»، «حسن کسایی» و «تاج اصفهانی» همکاری نزدیک داشت که به خلق آثار زیبایی منجر شد.
«شهناز» در سال‌های دهه‌ی شصت با همراهی «فرامرز پایور»، «علی‌اصغر بهاری»، «محمد اسماعیلی» و «محمد موسوی» در گروهی با نام «گروه اساتید موسیقی ایرانی» به اجرای برنامه در ایران و کشورهای دیگر پرداختند.
بیشتر بخوانید: موتزارت، اعجوبه بی‌همتای موسیقی
افتخارات جلیل شهناز
بداهه نوازی های «شهناز» از برجسته‌ترین ویژگی‌های موسیقیایی وی برشمرده می‌شوند.
«محمدرضا شجریان» در سال ۱۳۸۷، نام گروهی که با آن کار می‌کرد را به افتخار «جلیل شهناز»، «گروه شهناز» گذاشت.
«شهناز» در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به او اهدا شد.
«جلیل شهناز» پس از یک دوره طولانی بیماری و بر اثر کهولت سن در سن ۹۲ سالگی روز دوشنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ تهران درگذشت.
یادش گرامی؛نوایش جاودان
خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا