۱۰ اسفند زادروز بهمن محصص، نقاش پیشرو ایرانی

اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل شمسی عصری طلایی برای ظهور هنرمندانی بود که می‌توانستند به عنوان «نسل هنرمندان پیشروی ایرانی» آن‌ها را تلقی کرد. هنرمندانی که در تلاش برای ارتباط با سبک‌های هنری خارج از ایران بودند و همگی، صدای اعتراضی داشتند از جنس خودشان.

«بهمن محصص» ۱۰ اسفند ۱۳۰۹ در رشت متولد شد. خودش می‌گوید نسبش از طرف پدر به مغول‌ها و از طرف مادر به قاجارها می‌رسد. در ۱۴ سالگی در کارگاه و نمایشگاه «محمد حبیب محمدی»، نقاش گیلانی که هنر را در آکادمی هنر مسکو فراگرفته بود، شروع به کار کرد. پدر او کارمند اداره تلگراف و تلفن بود و به تهران منتقل شد. در زمان اقامت خانوادگی در تهران، «محصص» چند ماهی در دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. در همین زمان بود که او به «انجمن خروس جنگی» پیوست و برای مدتی ویراستار هفته نامه ادبی هنری «پنجه خروس» بود.

این انجمن قصدش معرفی هنر نوین و مقابله با سنتهای دست و پاگیر در هنر و شعر بود.

او در سال ۱۳۳۳ به اروپا سفر کرده و در ایتالیا ساکن شد و در آکادمی هنر رم مدتی نزد «فروچیو فراتزی» به آموختن هنر مشغول شد. حاصل این دوره از زندگی «محصص»، چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی در داخل و خارج ایتالیا و شرکت در نمایشگاه‌هایی چون دو سالانه ونیز،پاریس و سائوپائولو بود.

در سال ۱۳۴۲ به امید برپا کردن جنبشی نو در هنر کشورش به ایران بازگشت و در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌ها و برنامه‌های متعددی شرکت کرد.

«محصص» از پیشگامان طراحی صحنه تئاتر در ایران بود؛ او نمایش «صندلی ها» اثر «اوژن یونسکو» را به روی صحنه برد. او برای این نمایش تعدادی صندلی دکوراتیو و اکسپرسیو طراحی کرد که وقتی کنار هم قرار داده می‌شدند جنگلی آبستره را به ذهن متبادر می‌کردند.

در سال  ۱۳۴۸  از ادامه فعالیت در ایران صرف نظر کرد و به  رم بازگشت و در همان‌جا به ادامه زندگی و کار پرداخت.

«فی فی» و زبان اعتراض محصص

تابلوی «فی فی از خوشحالی زوزه می کشد» یکی از معروف ترین آثار «محصص» است که از جریان نابود کردن آثار «محصص» توسط خودش، جان سالم به در برد. مجموعه «فی فی» فیگورهایی هستند که با زبان بدن سخن می گویند و نام های عجیب و غریب آنها نیز نشانه ای از خشم هنرمند است.

«فی فی» با تنی سرخ و گداخته از خوشحالی ، ترس ، خشم‌یا شرم ، زوزه ای طولانی از اعماق وجود سر می دهد ، مانند گردن کشیده ای که گواه عمق زوزه ی اوست ، آغازی شد بر فریاد و اعتراض «محصص» در تمام زندگانی اش. اندام در این نمایشگاه بیشتر شبیه به توده ای بدون استخوان است ، «محصص» در این مجموعه جامعه اطراف خود را بی هیچ همذات پنداری ای به تصویر کشید که مرثیه ای بود بر جهان زندگان.

پس از مجموعه« فی فی» مجموعه «مرغ ها» آغاز می شود. کرکس ها و جغد ها در ثبات نشستن و بال هایی که بیش از هرچیزی سنگین و سکونند کادر ها تنگ‌می شود و گویی که زندانی است برای آن پرندگان.
آثار این دوران نگاهی اسطوره پردازانه دارند. آثاری همچون «سقوط ایکار» و «موتور سوار» . نگاه بی پرده و تند او اما چندان خوشایند نبود و واکنش هایی در پی داشت.

بیشتر بخوانید: خالق آهنگ «خوب ، بد ، زشت» در ۹۱ سالگی درگذشت

رنگ‌های «محصص»، ماهیتی جسمانی و سنگین دارند؛ به طوری که این سنگینی، گویی عناصر تصویر شده را با جاذبه‌ای شدید بر سطح بوم ثابت کرده است.

سر انجام «بهمن محصص» به دلیل عوارض ناشی از بیماری ریوی در ۶ مرداد ماه ۱۳۸۹ در سن ۷۹ سالگی در رم گذشت.

خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا