یازدهم اسفند ماه زادروز مرتضی حنانه، موسیقی دان برجسته ایرانی

«مرتضی حنانه» یازدهم اسفند ماه ۱۳۰۱ در تهران متولد شد. پدرش مهندس «محمد حنانه»، مؤسس دبیرستان «ایرانشهر» بود. پس از پایان دوره ابتدایی، به اصرار پدر در هنرستان موسیقی به تحصیل مشغول شد. در آن زمان، هنرستان موسیقی  ده نفر از موسیقیدانان را از چکسلواکی برای آموزش به هنرآموزان هنرستان استخدام کرده بود که «حنانه» آموختن «هورن»  (نوعی ساز بادی) را آغاز كرد. وی بعدها به عنوان نوازنده «هورن» اول ارکستر سمفونیک تهران شناخته شد.

با شروع جنگ جهانی دوم و کشیده شدن آتش آن به ایران، هنرستان موسیقی تعطیل شد. اما او با کمک علاقه‌مندان دیگر، کنسرت‌هایی به طور آزاد در تالارهای انجمن‌های فرهنگی و هنری برپا نمود و پس از چندی در سال ۱۳۲۵ پایه «ارکستر سمفونیک تهران» گذاشته شد.

او یکی از بنیان گذران نشریه «خروس جنگی» بود. این هنرمندان جوان و پیشرو می‌خواستند سنگر محکمی برای دفاع از نظرات خود در برابر سنت پرستان به وجود آورند. در همین سال‌ها «حنانه» آفریده معروف خود «سوییت شهر مرجان» را بر روی قصه‌ای از «غلامحسین غریب» به پایان برد. «شهر مرجان» را «روبیک» با ارکستر سمفونیک تهران رهبری کرد و شهرتی برای آفریننده اش فراهم آورد.

بیشتر بخوانید: یک مرد و هزار نقش

بورس هنری

در سال ۱۳۳۲ که جشن «هزاره بوعلی سینا» برگزار شد، حنانه توانست آثار خود را در حضور شرق شناسانی که برای شرکت در جشن دعوت شده بودند با هم‌سرایی و ارکستر سمفونیک اجرا كند و این اجرا چنان مورد توجه حضار قرار گرفت که سفیر وقت ایتالیا، بورس هنری آن کشور را در اختیار وی قرار داد و «حنانه» برای تکمیل تحصیلات و مطالعات خود در رشته‌های مختلف هنری، به خصوص موسیقی به آن کشور عزیمت كرد.

«مرتضی حنانه» در «مرکز عالی موسیقی واتیکان» به تحصیل پرداخت و در خصوص موسیقی مذهبی مقدس ایتالیا پژوهش كرد. در همین زمان موسیقی متن فیلم «عروس دجله» ساخته «نصرت‌الله محتشم» را ساخت. او در سال ۱۳۴۱ توانست ارکستر بزرگ تازه‌ای را به نام «فارابی» بنیاد کند و آفریده‌های خود و دیگران را به اجرا درآورد. «ارکستر فارابی» در طول ۷ سال حیاتش، نزدیک به ۸۰ قطعه از آفریده‌های آهنگسازان ایرانی را به پای اجرا و ضبط در رادیو رسانید.

ساخت قطعات موسیقی برای فیلم های ماندگار سینما و تلویزیون

در سال‌های پایانی دهه چهل با انحلال «ارکستر فارابی» و با توجّه به تجربه‌های سینمایی که در ایتالیا اندوخته بود به موسیقی فیلم روی آورد و با آفریده‌های خود توفیق بسیاری از فیلم‌های متوسط را نیز تضمین کرد.

او از جمله برای فیلم‌های فرار از «تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان»، «سلام سرزمین من»، «موج» و «تیرباران» موسیقی نوشته است.

موسیقی سریال‌های تلویزیونی «هزاردستان» از کارهای اوست که آن را بر اساس پیش درآمدی در اصفهان از «مرتضی نی داوود» نوشته است. وی «هزاردستان» را در هفت قسمت نوشته و از نظر رنگارنگی تم‌ها، اثری بسیار پُرمایه است. این موسیقی مردمی‌ترین کار «حنانه» به‌شمار می‌آید و حال و هوای تهران سال ۱۳۲۰ را به‌خوبی منتقل می‌کند.

بزرگ‌ترین مشغله ذهنی «مرتضی حنانه»، چندصدایی کردن موسیقی ایران بود. روز و شب در این فکر بود که برای آهنگ‌سازی از موسیقی ایران باید آن را چندصدایی کرد.

«مرتضی حنانه» روز سه شنبه، ۲۴ مهر ۱۳۶۸، پس از گذراندن بیماری سرطان، چشم از جهان فرو بست. او همیشه آرزو داشت در کنار حکیم بزرگ ایران زمین ابوعلی سینا و در همدان به خاک سپرده شود که این خواسته‌اش امکان‌پذیر نشد و برخلاف وصیت او ، حنانه در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده شد.

یادش گرامی،نوایش ماندگار