بهمنگان، جشن گرامیداشت وُهومَن
ایرانیان باستان در این روز از خوردن و کشتن حیوانات خودداری می‌کردند
در ایران‌باستان هر روزی از ماه دارای نام خاصی بود و هرگاه که نام روز با نام ماه تطابق می‌یافت، آن روز را ایرانیان، جشن می‌گرفتند. دومین روز از ماه، بهمن نام داشت.
بهمن از واژه اوستایی «وُهومَن» گرفته شده که با اندیشه نیک، منش نیک و خرد‌سپیدینه(مقدس) برابر نهاده شده است. «وهومن» یکی از فرشتگان نزدیک به درگاه «اهورا مزدا» بود که «زرتشت» برای دریافت پیام های اهورایی از او یاری می‌گرفت.
«وهومن» پاسبان چهارپایان سودمند در عالم جسمانی است و در جهان مینوی، نماد منش اهورامزداست. دومین روز از ماه بهمن به نام اوست و پیروان زرتشت در ایران‌باستان برای قدرانی از «وهومن»، این روز را جشن می‌گرفتند و از خوردن و کشتن حیوانات، خودداری می‌کردند.
بهمنگان در متون تاریخی
«اسدی طوسی» در سده‌ی پنجم، در کتاب «لغت فرس» در باره‌ی جشن بهمنگان، که آن را «بَهمَنجَنه» نامیده، می‌نویسد: «جشنی است که دوم روز از بهمن ماه کنند و طعام‌ها سازند و بهمن سرخ و زرد بر سر کاسه‌ها نهند و ماهی و تره و ماست آرند.»
«ابوريحان بيرونى» در «آثار الباقيه عن القرون الخالیه» در مورد جشن بهمنجه چنين مى نويسد:
«روز دوم آن روز بهمن عيد است كه براى توافق دو نام آن را بهمنجه ناميده‌اند؛ بهمن نام فرشته‌ی موكل بر بهايم است كه بشر به آن‌ها براى عمارت زمين و رفع حوايج نيازمند است و مردم فارس در ديگ‌‌هايى از جميع دانه‌هاى مأكول با گوشت غذايى مى‌پزند و آن را با شير خالص مى‌خورند و مى‌گويند كه حافظه را اين غذا زياد مى‌كند و اين روز را در چيدن گياهان و كنار رودخانه‌ها و جوى‌ها و روغن گرفتن و تهيه بخور و سوزاندنى‌ها خاصيتى مخصوص است و بر اين گمانند كه جاماسب وزير گشتاسب اين كارها را در اين روز انجام مى‌داد و سود اين اشياء در اين روز بيشتر از ديگر روزها است.»
رسومات جشن بهمنگان
رنگ ویژه جشن بهمنگان، سفید، پرنده‌ی مخصوص آن، خروس و گل آن نیز، یاسمن بوده است که این گیاه را مخصوص فرشته وهومن می‌دانستند. بهمن نماد خردورزی و اندیشه‌ی نیک است و این اندیشه‌ی نیک پندی است که پدران به فرزندان خود می‌آموزند. این اندیشه و خرد تنها چیزیست که انسان را به درک مفاهیم و به حقیقت نزدیک می‌کند.
جشن بهمنگان از زمان ساسانیان تا پیش از یورش مغول‌ها در ایران آیینی همگانی و رایج بوده است. در این روز در دیگی به نام «بهمنجه» آشی به نام «دانگو» از گندم، ماش، نخود، عدس، لوبیا و باقلا می‌پزند و میهمانی می‌دهند. این آش را «هفت دانه» نیز می‌گویند. یکی از ویژگی‌های این جشن حس همکاری و کار گروهی آن بوده است؛ بدین‌گونه که هر یک از همسایه‌ها دانگ خود را به خانه‌ای که در آن آش پخته می شد، می‌دادند و از این رو به آن «دانگو» می گویند. آشی با چنین ویژگی‌های همانندی در میان کوچ‌نشینان بختیاری نیز پخته می‌شد و اکنون نیز پخت می‌شود که به آن «دندورو» گویند که گویا در این خوراک از گیاه بهمن سرخ و بهمن سفید نیز استفاده می‌شد و این گیاه دارای ویژگی دارویی بوده است.
خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا