۱۳ تیر جشن باستانی تیرگان
آرش کمانگیر در این روز تیری پرتاب کرد تا مرزهای ایران مشخص شود
در فرهنگ کهن ایرانی جشنها و آیینهایی بسیاری وجود دارد که به مناسبتهای گوناگون و در فصلهای مختلف سال برگزار میشده است. آنچه در بیشتر این جشنها به چشم میخورد، نوعی شادی و نشاط گروهی است.
«تیرگان» یکی از این جشن های باستانی است که در تیر روز یعنی روز سیزدهم ماه تیر برگزار میشود.
در تاریخ باستانی این روز، روز کمان کشیدن «آرش» و پرتاب تیر از فراز کوه البرز برای مشخص شدن مرز ایران و توران ذکر شده است. «جشن تیرگان» همچنین به «تیشتر» ایزد باران نسبت داده میشود.
آیینهای جشن تیرگان:
- آب در «جشن تیرگان» اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل، این جشن معمولا در کنار رودخانه و چشمه برپا میشود. یکی از رسوم این جشن، رسم آب پاشیدن روی همدیگر و آرزوی بارش باران در سال پیش رو است.
- فال کوزه یا چکُ دولَه: روز قبل از جشن تیرگان، بهدختری کوزه سفالی سبزرنگ و دهان گشادی میدهند که «دوله» نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن میاندازد. آنگاه «دوله» را نزد همه کسانی میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند. آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب «دوله» میاندازند. سپس دختر، «دوله» را به زیر درختی همیشهسبز مانند سرو میبرد و در آنجا میگذارد.
- دستبند تیر و باد: در آغاز این جشن دستبندی به نام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ متفاوت بافته شده به دست میبندند. ۹ روز بعد این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشتبام به باد میسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را به عنوان پیامرسان به همراه ببرد.
«جشن تیرگان» همه ساله در استانهای تهران، کرج، مارلیک، یزد، اصفهان، مرکزی و گیلان و توسط ایرانیان ساکن اروپا و آمریکا برگزار میشود و در آیین زرتشتی از اهمیت خاصی برخوردار است.
آب در جشن تیرگان عنصر مهمی است به همین دلیل این جشن اغلب کنار رودها و چشمهها برگزار میشود
پس از آنکه افراد حاضر در جشن وسایل کوچکی مانند انگشتر و سنجاق سرشان را به نیت آرزوهایشان در کوزهای به نام دولَه انداختند، دختری که کوزه را میگرداند آن را زیر یک درخت میگذارد
افراد در جشن تیرگان از آب چشمهها مینوشند
بیشتر بخوانید: باشیم برای شادی ایرانی یا نباشیم برای سلامتی ایرانی؟
دستبند تیر و باد از ۷ ریسمان با ۷رنگ متفاوت بافته شده و افراد آن را ۹ بعد از روز تیرگان از دست خود باز میکنند و به امید برآورده شدن آرزوهایشان دستبند را به باد میسپارند
بیشتر بخوانید: نوروز رودها
خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا