منتقدی که معمار سینمای مدرن شد

مروری بر آثار میکل‌آنجلو آنتونیونی

فعالیت سینمایی «میکل‌آنجلو آنتونیونی» به مدت شش‌دهه؛ بیش از هر چیز بیانگر دلمشغولی‌ها و دغدغه‌های فردی و تجربه‌های شخصی‌اش، و انعكاسی از دیدگاه‌های فلسفی و هستی‌شناسانه وی بودند. از خودبیگانگی، تنهایی و سرگشتگی انسان مدرن، درونمایه مهم آثار «آنتونیونی» است.

 

بیست‌و‌نهم سپتامبر سالگرد تولد «میکل‌آنجلو آنتونیونی» کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس ایتالیایی و از بنیانگذاران سینمای هنری است. «میکل‌آنجلو آنتونیونی» فیلمسازی صاحب سبک بود که به همراه «برگمن»، «بونوئل»، «فلینی»، «آلن رب گریه»، «آلن رنه»، «آندره گدار» و بسیاری دیگر، تحولات و گرایش‌های تازه‌ای را در سینمای اروپای دهه شصت به وجود آورد. این فیلمساز ایتالیایی که نزد صاحب‌نظران هنر با عنوان معمار سینمای مدرن شناخته می‌شود، کار خود را در سینما با نقد فیلم آغاز کرد.

فعالیت فیلمسازی آنتونیونی نزدیک به ۶ دهه را در بر می‌گیرد و از ۱۹۵۰ با فیلم «داستان یک عشق» شروع می‌شود و با فیلم «اروس» (۲۰۰۴) به پایان می‌رسد.

درونمایه آثار آنتونیونی

از خودبیگانگی، تنهایی و سرگشتگی انسان مدرن، درونمایه آثار آنتونیونی بود. «رولان بارت» فیلسوف فرانسوی، آثار وی را نمونه کامل هنر مدرن خواند که شعارش فرزانگی، هوشیاری و شکنندگی است. «بارت»، کیفیت و دقت هنری «آنتونیونی» را در ثبت لحظات گذرای زندگی و تعریف خویشتن در بحبوحه میان عدم قطعیت و ثبات، ستایش کرده است.
آنتونیونی در سال ۱۹۵۷ با ساختن فیلم درخشان و فراموش نشدنی «فریاد» (Il Grido) در فستیوال کن مطرح شد؛ اما با فیلم «ماجرا» (1960) بود که نامش در میان کارگردانان  جهانی شناخته شد و موفقیت‌هایش را با فیلم «شب» (۱۹۶۱) و کسوف (۱۹۶۲) ادامه داد.

«گابریله فرزتی» و «مونیکا ویتی» در فیلم «ماجرا»
«گابریله فرزتی» و «مونیکا ویتی» در فیلم «ماجرا»

 

«آلن دلون» و «مونیکا ویتی» در فیلم «کسوف»
«آلن دلون» و «مونیکا ویتی» در فیلم «کسوف»

 

فیلم «شب» با بازی «مارچلو ماسترویانی»
فیلم «شب» با بازی «مارچلو ماسترویانی»

 

«مونیکا ویتی» در فیلم «صحرای سرخ»
«مونیکا ویتی» در فیلم «صحرای سرخ»

سینماگران، فیلم‌هاي «شب»، «ماجرا» و «كسوف» را سه‌گانه آنتونیونی می‌دانند. برخی از منتقدان نیز فیلم «صحرای سرخ» (1964) را هم مرتبط با این سه فیلم ذکر کرده و مجموعه آنها را ترولوژی آنتونیونی به حساب می آورند و دلیل آن، تکرار و تداوم نشانه‌های سبکی و تماتیک در این چهار فیلم است، از تنهایی، دلمردگی و پریشانی شخصیت‌ها گرفته تا فضاها و میزانسن‌ها و بازی «مونیکا ویتی» که الهه آنتونیونی بود و با فیلم «ماجرا» از بازیگری ناشناس در سینمای ایتالیا به ستاره‌ای مشهور بدل شد و نقش زن‌های عصبی، تندخو و پرشور فیلم های دیگر آنتونیونی مثل «کسوف» و «صحرای سرخ» را به عهده گرفت.
با موفقیت جهانی فیلم «ماجرا»، موقعیت سینمایی و هنری آنتونیونی در سینمای ایتالیا تحکیم شد و او با کمک تهیه‌کننده بزرگی مثل «کارلو پونتی» توانست فیلم های مشترک بین‌المللی مثل «آگراندیسمان» (1966)، «قله زابریسکی» (1970) و «مسافر» (1975) را در کشورهای دیگر بسازد.

بیشتر بخوانید: پولانسكي همچنان ممنوع‌الورود است

شناسایی یک زن

او توانست در سال ۱۹۸۳ شیر طلایی ونیز را به خاطر فیلم «شناسایی یک زن» (1982) به دست آورد.
آنتونیونی در فیلم‌هایش با بسیاری از بازیگران برجسته و نامدار سینمای اروپا و آمریکا مثل «ژان مورو»، «مارچلو ماسترویانی»، «آلن دلون»، «ایرنه ژاکوب»، «جان مالکوویچ»، «جک نیکلسون» و «ونسا ردگریو» کار کرده است. در سال ۱۹۸۵ او بر اثر سکته مغزی تقریبا فلج شد و مدتها از سینما کناره گرفت؛ اما بعد در کمال حیرت و بعد از ۱۳ سال دوری از سینما، توانست آخرین فیلم کامل خود را با عنوان «فراسوی ابرها» (۱۹۹۵) بسازد.

پوستر فیلم «شناسایی یک زن»-آثار «میکل‌آنجلو آنتونیونی»
فیلم «شناسایی یک زن»

آنتونیونی در نود سالگی نیز علیرغم پیری و بیماری به فیلمسازی پرداخت و اپیزود «رشته خطرناک چیزها» از فیلم «اروس» (2004) (Eros)  را ساخت.

آنتونیونی در سال ۱۹۷۵ برای حضور در جشنواره‌ جهانی فیلم تهران به ایران سفر کرده بود.

«میکل آنجلو آنتونیونی» در کنار «کامران شیردل»
«میکل آنجلو آنتونیونی» در کنار «کامران شیردل» در چهارمین جشنواره جهانی فیلم تهران

بیشتر بخوانید: به بهانه سالروز تولد اینگمار برگمان

میکل آنجلو آنتونیونی در روز ۳۰ جولای سال ۲۰۰۷ درگذشت، روزی که« اینگمار برگمان»، دیگر فیلم‌ساز بزرگ سینمای جهان نيز چشم از جهان فرو بست.

آثار میکل آنجلو آنتونیونی

 

خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا

نظرات بسته شده است.