به مناسبت 30 آذر، شب یلدا

شب یلدا یا شب چله یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی است که مثل عید نوروز و چهارشنبه‌سوری از تاریخ و پیشینه‌ی قدیم ایران به یادگار مانده. این شب از تمام شب‌های سال بلندتر است و اجداد ما هر سال آن را جشن می‌گرفته‌اند.

یلدا واژه‌ای سُریانی به معنای زایش و تولد است. شب یلدا در واقع از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز یعنی ۳۰ آذر شروع می‌شود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان یعنی اول دی به پایان می‌رسد.

قدمت شب یلدا دقیق مشخص نیست. برخی باستان‌شناسان، تاریخ آن را هفت هزار ساله می‌دانند. اما آنچه به‌عنوان شب یلدا رسمیت یافته، حدود ۵۰۰ سال، قبل از میلاد برمی‌گردد.

درباره دلایل برپایی جشن شب یلدا روایت‌های متفاوتی وجود دارد. روایت اول این است که در روزگاران باستان،‌ مردم باور داشتند شب و روز و روشنایی و تاریکی، در یک جدال همیشگی به سر می‌برند. روز‌های بلندتر، نشانه پیروزی روشنایی، و روز‌های کوتاه‌تر نشانه‌ غلبه تاریکی بود.

برای همین آن‌ها آخرین روز پاییز که بلندترین شب سال است، جشن می‌گرفتند. چرا که فردای آن، روز‌ها کم‌کم طولانی‌تر شده و آفریدگار بر اهریمن نور بر تاریکی پیروز می‌شود. روایت دیگر به آیین مهر یا میترائیسم برمی‌گردد که در ایران قبل از دین زرتشتی رواج داشت. این آیین برپایه پرستش میترا (مهر) قرار گرفته بود. مهرپرستان شب یلدا را شب تولد میترا (ایزد مهر) می‌دانستد.

بیشتر بخوانید: يلدا، شب تولد خورشيد

شب چله آداب و رسومی برای خود دارد که در طول زمان تغییر چندانی نکرده است. افراد در قدیم دور کرسی و امروز روی میز سفره یلدا تزیین می‌کنند. سفره یلدا از میوه‌های پاییزی و هندوانه و آجیل شب یلدا تزیین می‌شود. در این شب همه فامیل دورهم قصه‌خوانی و شاهنامه‌خوانی می‌کنند و فال حافظ می‌گیرند.

خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا