۱۶ اردیبهشت، سالروز درگذشت بدیع‌الزمان فروزانفر

«محمد حسین بشرویه ای» ملقب به « بدیع‌الزمان فروزانفر» در سال ۱۲۷۶ خورشیدی در یک خانواده اهل علم و دانش در بشرویه خراسان متولد شد.پدر وی، «آقا شیخ علی بشرویه‌ای» ، از بزرگان منطقه بشرویه و از شعرای دوره مشروطه بود.

پس از یادگیری مقدمات علوم در زادگاه خود، راهی مشهد شد و نزد استادان ادب خراسان همچون «ادیب نیشابوری» به تحصیل پرداخت. حدود سال ۱۳۰۰ شمسی به تهران رفت و در مدرسه «سپهسالار» به تحصیل مشغول شد. در سنین جوانی در همین  مدرسه به معلمی پرداخت و در سال ۱۳۰۵ به سمت معلمی در دارالفنون و دارالمعلمین عالی منصوب شد.

نقش بسزای فروزانفر در دانشگاه ادبیات تهران

در سال ۱۳۱۴ هیئت ممیزه دانشگاه تهران که «علی اکبر دهخدا» نیز عضو این هیات بود، تألیف ارزنده او به نام «تحقیق در زندگانی مولانا جلال‌الدین بلخی» را ارزیابی و به او گواهی‌نامه دکتری اعطا کرد. به استناد این گواهی‌نامه، در همان سال، به سمت استادی دانش‌سرای عالی و دانشکده‌های دانشگاه تهران منصوب شد.

او از ابتدای تأسیس دوره دکتریِ ادبیات فارسی در دانشگاه تهران، تدریس در دوره دکتری را به عهده گرفت و برنامه این دوره را پایه‌گذاری کرد.

«فروزانفر» استاد راهنمای جمعی از دانشجویان مبرّز دوره دکتری در دانشکده‌های ادبیات و الهیات بود که اغلبِ آنان بعدها استادان برجسته ادب پارسی و مطالعات فرهنگ ایران شدند؛ از جمله «سیمین دانشور» و « شفیعی کدکنی» و «عبدالحسین زرین کوب»

آثار برجسته فروزانفر در تاریخ پژوهش ادبیات فارسی

«سخن و سخنوران» اثر برجسته «فروزانفر»، سرمشقی برای تحقیق در تاریخ ادبیات ایران و دریچه‌ای به نقد شعر فارسی بود. این کتاب «فروزانفر» ضمن آن‌که سنت دیرینه تذکره‌نویسی در ادبیات فارسی را در نظر داشته، راهگشای تحقیقات نوین در تاریخ ادبیات ایران بوده‌است.

اما آنچه نام «فروزانفر» را بر تارک تحقیقات ادبی و عرفانی نشاند، شیفتگی او به نبوغ ادبی شگرف مولوی «جلال الدین محمد بلخی» و تلاش ۴۰ ساله او در کار تحقیق پیرامون آثار و اندیشه «مولانا» بود.

رساله «در احوال مولانا طلیعه‌ای از مطالعات فروزانفر» درباره «مولوی» بود که طی چهل سال با تألیف کتاب‌های مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، احادیث مثنوی، صحیح دیوان کبیر (کلیات شمس) و شرح مثنوی شریف ادامه یافت.

او همچنین کتاب «فیه مافیه» را که مجموعه گفتارهای مولوی در مجالس خاص بود تصحیح کرد و با تعلیقات جامع و بایسته نشر نمود.

بیشتر بخوانید: چه خوش گفت فردوسی پاک‌زاد

تخلص شعری فروزانفر

نام ابتدایی «بدیع‌الزمان فروزانفر» در دوره جوانی‌اش «محمدحسین بشرویه‌ای» بود. بعدها خود را «جلیل ضیاء بشرویه‌ای»، بعدتر «جلیل فروزانفر»، و عاقبت «بدیع‌الزمان فروزانفر» نام نهاد.

تخلص شعری وی ابتدا «ضیا» بود و سپس ترجمه همان را، که «فروزانفر» است، برگزید. او لقب «بدیع‌الزمان» را در سال ۱۲۹۸ خورشیدی، به‌سبب سرودن قصیده‌ای در وصف بهار از «قوام السلطنه» والی خراسان دریافت نمود.

«بدیع‌الزمان فروزانفر» در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۹ بر اثر سکته قلبی در ۷۳ سالگی درگذشت.

یادش گرامی و نامش مانا

خبرکانادا، مرجع اخبار روز سراسر کانادا